Het is geen geheim dat het huidige arbeidsongeschiktheidsstelsel voor veel mensen en organisaties lastig te begrijpen en onrechtvaardig kan aanvoelen. Maar er is goed nieuws: het kabinet gaat aan de slag met het verbeteren en vereenvoudigen van dit systeem. Het doel? Een arbeidsongeschiktheidsstelsel dat écht werkt voor iedereen – van de werkende Nederlander tot de zelfstandige die tijdelijk niet kan werken. Maar wat betekent dit precies voor u? En welke veranderingen staan ons te wachten?
Vereenvoudigen en verbeteren van het stelsel
Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Eddy van Hijum, heeft aangekondigd dat het kabinet werkt aan een ingrijpende vereenvoudiging van het arbeidsongeschiktheidsstelsel. Het huidige systeem, en met name de Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA), wordt vaak als te complex ervaren. Volgens de minister is het systeem niet alleen ondoorgrondelijk voor veel mensen die afhankelijk zijn van uitkeringen, maar ook voor de uitvoerders zelf. Dit moet veranderen.
Er zijn al concrete plannen voor de korte termijn, gebaseerd op het advies van de Onafhankelijke Commissie Toekomst Arbeidsongeschiktheidsstelsel (Octas). Op de lange termijn zullen verdere ideeën worden uitgewerkt, waarbij zowel vakbonden, werkgevers als de mensen die er echt mee te maken hebben, betrokken worden.
Wat gaat er veranderen?
Het kabinet wil de WIA sterk vereenvoudigen. Dat betekent minder ingewikkelde regels en meer aandacht voor wat mensen daadwerkelijk kunnen verdienen, in plaats van te focussen op ingewikkelde percentages van arbeidsongeschiktheid. Daarnaast is er aandacht voor zelfstandigen die tijdelijk niet kunnen werken en voor mensen die volgens het huidige systeem niet in aanmerking komen voor een uitkering, maar ook niet meer aan het werk kunnen komen. De nieuwe plannen willen onzekerheid door onverwachte terugvorderingen en onduidelijke uitkeringen beëindigen. Recent onderzoek toont aan dat het huidige stelsel mensen eerder van de arbeidsmarkt wegduwt dan helpt.
Voor wie zijn deze veranderingen?
Deze plannen zijn niet alleen van belang voor mensen die nu al afhankelijk zijn van een arbeidsongeschiktheidsuitkering, maar ook voor zelfstandige ondernemers, werkenden met tijdelijke gezondheidsproblemen en iedereen die ooit in de toekomst met arbeidsongeschiktheid te maken kan krijgen. Het is nog niet helemaal duidelijk welke concrete maatregelen er precies gaan komen, maar één ding is zeker: er komt verandering. En dat is iets waar we allemaal baat bij hebben – vooral als het gaat om duidelijkheid, eenvoud en eerlijkheid in het arbeidsongeschiktheidsstelsel.
Bron: Rijksoverheid, Kabinet gaat aan de slag met nieuw arbeidsongeschiktheidsstelsel (https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2025/01/28/kabinet-gaat-aan-de-slag-met-nieuw-arbeidsongeschiktheidsstelsel).