Er bestaan binnen ons stelsel van sociaal zekerheidsrecht over de hele linie knelpunten in de uitvoering van ingewikkelde wet- en regelgeving. Daardoor hebben burgers in sommige situaties met onbedoelde hardheden en complexiteit te maken. Dit gaat o.a. om regels die uitgevoerd worden door UWV, SVB en gemeenten. Het kabinet wil daarom stappen maken in het vereenvoudigen van de sociale zekerheid.
Minister Van Gennip (SZW) en minister Schouten (Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen) stuurden vorige week de Vereenvoudigingsagenda Sociale Zekerheid naar de Tweede Kamer. Deze Vereenvoudigingsagenda bevat een overzicht van onderwerpen waarop het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid werkt aan vereenvoudiging voor mensen en de uitvoering. Het ministerie doet dit op basis van signalen van mensen en uitvoerende instanties over waar wet- en regelgeving in de praktijk niet begrijpelijk, doenbaar of werkbaar is.
Recentelijk hebben minister Van Gennip (SZW) en minister Schouten (Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen) de Tweede Kamer met de jaarlijkse ‘Stand van de uitvoering sociale zekerheid’ geïnformeerd over knelpunten en dilemma’s die spelen bij de uitvoering van de sociale zekerheid. In deze laatste editie (juni 2024) richten de ministers zich op de knelpuntenbrieven van UWV, de SVB en de Landelijke Cliëntenraad (LCR).
Enkele knelpunten worden met voorrang opgepakt. Het gaat onder meer over de vaststellingsovereenkomst in geval van ziekte en WW en het beëindigen van de WW op eigen initiatief (UWV) en een objectief partnerbegrip als vereenvoudigingsoptie voor de leefvormbeoordeling in de AOW (SVB).
Diverse knelpunten uit eerdere knelpuntbrieven zijn inmiddels opgelost. Zo treedt het wetsvoorstel ‘Vereenvoudiging dubbele kinderbijslag intensieve zorg’ op 1 juli 2024 in werking. Dit zorgt ervoor dat ouders van kinderen die per 1 juli 2024 een indicatie langdurige zorg (Wlz) krijgen, de dubbele kinderbijslag automatisch ontvangen. Verder is op 1 januari 2024 de wet ‘Afschaffen schuldig nalatig’ in werking getreden, waardoor mensen die in het verleden te weinig premie hebben betaald, niet meer worden gekort op hun AOW-uitkering.
Ook het knelpunt rondom de ingangsdatum van de startersbepaling zelfstandigen WW is opgelost. Hierdoor kunnen mensen die vanuit de WW als zelfstandige gaan starten elke eerste dag van de kalendermaand beginnen met hun startperiode. Daarmee wordt voorkomen dat mensen onbedoeld financieel worden benadeeld. Tenslotte kan UWV nu gegevens van cliënten delen met gemeenten voor betere hulp bij schulden.
Verder bepleit UWV in zijn knelpuntenbrief van 2024 voor het overbodig maken van de Toeslagenwet, door de uitkeringen op te hogen tot het sociaal minimum onafhankelijk van het gezinsinkomen. Een ander groot knelpunt wordt volgens UWV gevormd door het grote aantal verschillende verlofregelingen. UWV pleit voor een sterk vereenvoudigd verlofstelsel waarbij de verlofregelingen voor de zorg voor kinderen zoveel mogelijk worden samengevoegd.
Bronnen: www.uwv.nl en Nieuwsbericht ministerie van SZW, 4 juni 2024