Het overleggen van bankafschriften valt niet onder de inlichtingenverplichting van art. 17 lid 1 Pw
Het is een veelvoorkomend fenomeen dat bij bijstandsgerechtigden bankafschriften worden opgevraagd. Gemeenten beroepen zich dan op de inlichtingenplicht van artikel 17 lid 1 Participatiewet. Fout! Oordeelde de Centrale Raad van Beroep, hoogste bestuursrechter in bijstandszaken.
De inlichtingenverplichting van art. 17 lid 1 Pw heeft namelijk alleen betrekking op het – op verzoek van de bijstandverlenende instantie of uit eigen beweging onverwijld – mededeling doen van feiten en omstandigheden die van invloed kunnen zijn op, voor zover hier van belang, het recht op bijstand. Het overleggen van bewijsstukken valt daar niet onder. Bewijsstukken, zoals bankafschriften, zijn als zodanig, niet van invloed op het recht op bijstand zelf.
Zij kunnen alleen van betekenis zijn bij de verificatie en controle van het recht op bijstand. Dit sluit aan bij het onderscheid dat in art. 53a lid 1 Pw is gemaakt tussen ‘gegevens ten behoeve van de verlening van bijstand dan wel de voortzetting daarvan’ en ‘bewijsstukken’ en bij het onderscheid dat in de art. 52 lid 1 onder a en 54 lid 1 Pw is gemaakt tussen ‘van belang zijnde gegevens’ en ‘gevorderde bewijsstukken’.
Een ander oordeel zou er toe leiden dat, zoals in deze zaak aan de orde is, een punitieve sanctie zou kunnen worden opgelegd voor een gedraging die niet met zoveel woorden uit art. 18a lid 1 in verbinding met art. 17 lid 1 Pw kenbaar is als strafbaar.
De bijstandverlenende instantie mag een bijstandsgerechtigde wel met toepassing van de wettelijke inlichtingenverplichting vragen om inlichtingen schriftelijk te verschaffen, bijvoorbeeld door middel van vragen- of heronderzoeksformulieren.
Hij/zij is dan verplicht is om die inlichtingen schriftelijk te verstrekken. Als bewijsstukken waar het college om vraagt in het kader van een onderzoek naar het recht op bijstand niet worden verstrekt, dan zou dat kunnen leiden tot schending van de medewerkingsverplichting als bedoeld in art. 17 lid 2 Pw, maar niet tot schending van de inlichtingenverplichting.
Kortom, wees alert op welke grond de gemeente bankafschriften bij u opvraagt. Doet de gemeente dit op basis van artikel 17 lid 1 Participatiewet? Dan is het bovenstaande van belang.
Bron: CRvB 12 juli 2022, ECLI:NL:CRVB:2022:1395, USZ 2022/275 m.nt. H.W.M. Nacinovic en L.M. Koenraad